Stap 3       Non-verbaal communiceren

 

Non-verbale communicatie is   de taal van uw lichaam dus wat u communiceert zonder woorden. Aan uw lichaamstaal kan het publiek bijvoorbeeld zien of u positief  tegenover het spreken staat, zelfvertrouwen uitstraalt etc.

 

De volgende non-verbale communicatiemiddelen hebben invloed op de informatieoverdracht:

1. houding

2. oogcontact

3. gebaren

4. dresscode

.

Deze communicatiemiddelen worden hieronder behandeld. Het is een beetje onnatuurlijk om ze zo apart te behandelen omdat deze communicatiemiddelen veelal   verband houden met elkaar. Een zenuwachtige spreker zal bijvoorbeeld veel gebaren maken, snel en op hoge toon spreken en weinig oogcontact maken met zijn publiek.

 

3.1 Letten op houding

Aan de houding van de spreker kunnen de toehoorders zien hoe hij tegenover het spreken staat. Men ziet of de spreker gespannen is of ontspannen, geïnteresseerd of juist niet, zelfvertrouwen uitstraalt of juist angstig is. 

 

Om deze reden is het belangrijk zelfverzekerd over te komen tijdens de presentatie. Presentatoren die zich niet zelfverzekerd voelen, mompelen vaak, slikken woorden in, gaan het liefst achter een katheder staan en kijken hun publiek niet in de ogen. Dit alles kan een negatieve stemming creëren.

 

Presentatoren die zelfvertrouwen uitstralen geven het publiek de indruk dat hij:

- weet waar hij over praat;

- veel ervaring heeft;

- betrouwbare informatie geeft;

-100% de touwtjes in handen heeft;

- eerlijk en oprecht is.

 

Kortom: het belangrijkste hulpmiddel om meer zelfvertrouwen te krijgen is om u goed op uw presentatie voor te bereiden.

 

3.2 Oogcontact maken

Oogcontact is één van de meest directe en krachtigste vormen van non-verbale communicatie. Onderhoudt daarom tijdens de hele presentatie oogcontact met uw publiek. Maak eerst oogcontact met het publiek aan uw rechterhand en hou dit even vast. Kijk ze ‘in de ogen’. Doe hetzelfde met het publiek in het midden en het publiek aan uw linkerhand. Houdt dit vast gedurende de hele presentatie. Het publiek krijgt het gevoel dat u met ze in contact wilt komen, dat u het belangrijk vindt deze groep toe te spreken.

 

Wanneer oogcontact ontbreekt maakt u een vlakke nietszeggende indruk. Het publiek denkt dat: a) de spreker de stof niet aan kan; b) hij niet vanuit zichzelf spreekt maar in opdracht; c) niet achter zijn verhaal staat.

Uw ‘impact’ wordt dan tot een minimum terug gebracht.

 

Oogcontact onderhouden dient nog een ander doel: u vangt als  spreker signalen op uit de groep ‘’volgen de toehoorders mij nog?’’.

 

3.3. Gebruik van gebaren

Ook gebaren vat het publiek op als pogingen om met hen in contact te komen. Gebaren onderschrijven de inhoud van het besprokene en geven onbewust uitdrukking aan bepaalde emoties en gevoelens van de spreker.

 

Gebaren weerspiegelen deels uw individuele persoonlijkheid. Wat bij de ene spreker wel past, past bij de ander niet. Onderstaande richtlijnen zijn echter voor iedereen nuttig: 

• Reageer op een voor jou natuurlijke manier op wat je hoort/ ziet/ voelt. Het is vanzelfsprekend om gebaren te gebruiken, als je deze onderdrukt maak je een gespannen indruk.
• Wees geconcentreerd op je verhaal dan volgen de gebaren vanzelf. Houd je niet bewust bezig met het maken van gebaren.
• Elk gebaar moet een functie hebben en je verhaal ondersteunen. Je publiek moet wel de effecten merken van je gebaren maar niet de gebaren zelf! Jongeren vinden krachtigere gebaren vaak aantrekkelijker terwijl een ouder, conservatiever publiek zich sneller zal irriteren als u veel drukke gebaren gebruikt tijdens een presentatie.
• Oefen het gebruik van gebaren. Oefen met een videocamera en ontdek zo uw slechte gewoonten. Probeer deze stap voor stap te verwijderen. Om gebaren te verbeteren is het slim deze eerst te oefenen zonder uw verhaal. Bijvoorbeeld tijdens een informeel gesprek met vrienden, familie of collega’s.

 

3.4 Het bepalen van de dresscode

Uiterlijke verzorging telt. Het vertelt het publiek iets over u en is daarmee ook een onderdeel van uw presentatie.

Helaas hebben mensen nog steeds vooroordelen op basis van iemands uiterlijk. De manier waarop u zich uiterlijk presenteert kan uw imago versterken of juist afbreuk doen. Wanneer dit laatste gebeurt, staat uw geloofwaardigheid op de tocht.

Het is belangrijk dat u zich kleedt naar de gelegenheid. Wanneer u bijvoorbeeld als man spreekt voor een aantal politici, is het wijs een pak en een das te dragen. Formele kleding straalt autoriteit uit.

Dezelfde regel geldt bijvoorbeeld voor een vrouw die spreekt voor een groep jongeren. Het is dan aan te raden een spijkerbroek te dragen eventueel gecombineerd met een jasje. Op deze manier geeft u aan betrokken te zijn met het publiek en hen te begrijpen.

 

Mannelijke presentatoren in een formele setting

• Draag bij voorkeur een donkerblauw of antraciet grijs pak, geen zwart! Blauw is een populaire kleur en geeft een ‘eerlijke’ uitstraling. Grijs is een tamelijk conservatieve kleur. Het dragen van een zwart pak heeft een aantal nadelen. Een zwart pak wordt geassocieerd met een ober. Het kan de indruk wekken dat degene die het draagt iets mysterieus heeft en niet wil dat een ander te dichtbij komt. Daarnaast is het ook de kleur van rouw. Wanneer u  actieve participatie van uw publiek wil, kan zwart een sombere stemming teweeg brengen.
• Draag een shirt met lange mouwen. Elke kleur is goed; behalve wanneer je voor een camera staat, kies dan voor lichte, pastel kleuren (licht roze, blauw, groen etc.) Wit is dan niet geschikt, deze kleur kan u bleek maken.
• Draag een das. De kleur moet passen bij je shirt en pak.
• Draag sokken zodat uw benen niet zichtbaar zijn.
• Draag zwart of bruin leren schoenen.
• Naast horloges kunt u  beter geen andere sieraden, zoals oorbellen of kettingen dragen. Niet iedereen staat namelijk positief tegenover mannen die sieraden dragen.
• Goed verzorgd haar is ook erg belangrijk. Zorg dat uw haar niet te lang is.
• Zorg ervoor dat u geschoren bent; geef vooral de indruk dat u niet zo uit bed gestapt bent. Wanneer u een baard hebt, zorg er dan voor dat deze goed geknipt is. Hetzelfde geldt voor een snor.

Vrouwelijke presentatoren in een formele omgeving

• Indien u een pak wil dragen, kies dan een lichte kleur, zoals lichtroze, lichtgeel, lichtblauw, lichtgroen, etc. Roze is een zachte en vriendelijke kleur. Wanneer u licht geel of een limoenkleur draagt, brengt u als het ware het zonnetje binnen. Lichtgroen is een natuurlijke, jeugdige kleur en straalt energie uit. Draag bij voorkeur geen zwart pak, omdat dit geassocieerd wordt met rouw. Daarnaast maakt een zwart pak vrouwen ouder;
• Indien u een jurk wilt dragen, kies dan een lichte, pastelkleurige jurk met mouwen. Draag hierbij  geen opzichtige kettingen of andere opvallende accessoires; 
• Indien u een rok kiest, draag dan een rok die op de knie valt en niet te nauw aansluit. De aandacht wordt dan getrokken door je verhaal en niet door een strak, kort rokje;
• Draag een panty; 
• Draag een blouse met lange mouwen. Een witte blouse is prima, behalve wanneer je voor de camera moet verschijnen. Dan maakt het u bleek; 
• Draag goed gepoetste schoenen. Dit kunnen platte schoenen zijn, maar een laag hakje is ook prima; 
• Draag eenvoudige sieraden;
• Maak u niet te zwaar op en gebruik geen felle rode lippenstift. Glitter make-up is ook niet aan te raden.